Filip Mountbatten, książę Edynburga.

Mąż królowej Elżbiety II. Pochodzi z duńskiego rodu królewskiego Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, jest dalekim krewnym swojej żony. Jego pełny tytuł to książę Edynburga, hrabia Merioneth, baron Greenwich, kanclerz uniwersytetu w Edynburgu. Ufff :)



Z Elżbietą II mają czworo dzieci – Karola, Annę, Andrzeja i Edwarda. W 2011 na swoje 90. urodziny otrzymał od swojej małżonki tytuł Lorda Wysokiego Admirała.

Urodzony 10 czerwca 1921 na wyspie Korfu (Grecja) jako Philip, książę Grecji i Danii. Jedyny syn i ostatnie dziecko księcia Andrzeja, syna króla Grecji Jerzego I oraz księżnej Alicji Battenberg.

Początkowo Filip uczył się w amerykańskiej szkole w Paryżu, prowadzonej przez Donalda MacJanneta, który tak określił Filipa: "chropowaty, niesforny... ale zawsze niezwykle grzeczny". W 1928 został wysłany do Wielkiej Brytanii, aby uczęszczać do Cheam School. Równocześnie zamieszkał ze swoją babcią księżniczką Wiktorią w Pałacu Kensington. W przeciągu najbliższych trzech lat, jego cztery siostry wyszły za mąż za niemieckich arystokratów, jego matka została umieszczona w domu opieki po wykryciu u niej schizofrenii, natomiast ojciec przeprowadził się do małego mieszkania w Monte Carlo. W 1933 Filip został wysłany do elitarnej niemieckiej szkoły Schule Schloss Salem, natomiast niecały rok później zaczął studiować w prywatnej szkole Gordonstoun w Szkocji. W 1937 w wypadku lotnicznym pod Ostendą w Belgii zginęła jego siostra - księżna Cecylia z mężem, dwoje synów i teściowa. Był to wielki szok dla zaledwie 16-letniego Filipa, który wziął udział w uroczystościach pogrzebowych w Darmstadt.

W 1939 po ukończeniu Gordonstoun książę Filip wstąpił do Royal Navy i ukończył Royal Naval College w Dartmouth, jako najlepszy kadet na kursie. W styczniu 1940 uzyskał stopień aspiranta i niedługo potem spędził cztery miesiące na pokładzie HMS Ramillies, chroniąc konwoje z Australijskiego Centrum Ekspedycyjnego na Oceanie Indyjskim, a następnie zaliczył krótkie służby na HMS Kent, HMS Shropshire oraz na Cejlonie (obecnie Sri Lanka). W październiku 1940 po inwazji Włochów na Grecję, Filip został przeniesiony z Oceanu Indyjskiego na pancernik HSM Valiant, na którym brał udział w bitwie o Kretę oraz w bitwie u przylądka Matapan, gdzie kontrolował reflektory pancernika, za co został później wyróżniony nagrodą tzw. Mentioned in Despatches (MID) (ang. wymieniony w sprawozdaniu). Niedługo potem otrzymał także odznaczenie Greckiego Krzyża Wojennego.

W 1946 książę Filip wrócił do Wielkiej Brytanii na pokładzie Whelp i został wysłany jako instruktor do Szkoły Oficerskiej w Corsham, w hrabstwie Wiltshire.

W 1939 król Jerzy VI oraz królowa Elżbieta przybyli z oficjalną wizytą do Akademii Marynarki w Dartmouth. Wizyta jednak nie doszła do skutku z powodu panującej wówczas epidemii świnki. Wówczas królowa oraz Louis Mountbatten poprosili Filipa, aby ten zajmował się dwiema królewskimi córkami: Elżbietą oraz Małgorzatą. 18-letni wysoki i postawny oficer wywarł wielkie wrażenie na księżniczce Elżbiecie, która zakochała się w Filipie, z którym utrzymywała następnie kontakt listowny.



Związek z Filipem nie przypadł do gustu parze królewskiej. Przeciwna była zwłaszcza królowa Elżbieta. Krewni Filipa byli blisko związani z reżimem nazistowskim. Królowi Jerzemu nie przypadł do gustu mężczyzna ubogi, pretensjonalny, z "po prostu godną pożałowania" garderobą. Jednakże w sierpniu 1946 książę Filip został zaproszony do zamku Balmoral, gdzie oświadczył się młodej księżniczce. Król, choć niechętnie, zezwolił na małżeństwo, jednak pod warunkiem, iż Filip zaniecha wszelkich starań do czasu ukończenia przez Elżbietę dwudziestu jeden lat.

W 1947 po uzyskaniu obywatelstwa brytyjskiego porzucił rodowe miano Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, przyjął nazwisko matki Battenberg w anglicyzowanej formie Mountbatten, a także zrzekł się wszelkich tytułów grecko-duńskich, jak również dokonał konwersji religii, z prawosławia na anglikanizm i tym samym spełnił wszystkie wymogi, by móc ożenić się z Elżbietą. 10 czerwca zaręczyny zostały podane do publicznej wiadomości. W dniu poprzedzającym ślub, Filip otrzymał od króla Jerzego VI tytuł Jego Królewskiej Mości, a 20 listopada 1947, w dzień ślubu został mianowany Księciem Edynburga, Hrabią Marioneth, a także Baronem Greenwich.

Ślub odbył się w Opactwie Westminsterskim i był transmitowany przez BBC do ponad 200 milionów ludzi na całym świecie. Niestety w ślubie nie mogły uczestniczyć siostry księcia Filipa, które wyszły za mąż za książąt niemieckich, którzy mieli bliskie stosunki z polityką nazistowską. Po ślubie, Filip wraz ze swoją małżonką zamieszkali w rezydencji Clarence House w Londynie. 14 listopada 1948 na świat przyszło pierwsze dziecko - książę Karol, natomiast niecałe dwa lata później księżniczka Anna.
Książę chciał kontynuować swoją karierę w marynarce, jednak wiedział, że w przyszłości jego żona jako królowa przyćmi jego karierę i plany, z których będzie musiał zrezygnować. Niemniej jednak wrócił do marynarki, najpierw pracując biurowo w admiralicji, a następnie na kursie w Old Royal Naval College w Greenwich. Od 1949 stacjonował na Malcie, po tym jak został mianowany pierwszym oficerem niszczyciela HMS Chequers. W lipcu 1950 został awansowany do stopnia komandora podporucznika i objął dowodzenie fregatą HMS Magpie. Dwa lata później po raz kolejny awansowany, tym razem do stopnia komandora, jednakże już po zakończeniu swojej czynnej służby w marynarce w lipcu 1951.

Wstąpienie Elżbiety na tron wywołało zamieszanie w kwestii nazwiska, jakie nosić będą dzieci Filipa i nowej królowej. Sam książę oraz jego wuj, Luis Mountbatten nalegali na to, by dzieci nosiły nazwisko ojca, czyli Mountbatten, tak jak Elżbieta, gdy żył jeszcze jej ojciec. Jednakże królowa-wdowa Maria dowiedziawszy się o tym, poinformowała o tych zamiarach premiera Winstona Churchilla, który zalecił nowej królowej wydanie królewskiej odezwy stwierdzającej, iż rodzina królewska pozostaje przy rodowym nazwisku Windsor. Filip prywatnie skarżył się: "Jestem jedynym człowiekiem w kraju, który nie może dać swojego nazwiska dzieciom."

W 1960, kilka lat po śmierci królowej-wdowy i rezygnacji Churchilla, królowa Elżbieta na spotkaniu Tajnej Rady zaproponowała, by jej dzieci nosiły nazwisko Mountbatten-Windsor, ale tylko wtedy, gdy nie będą bezpośrednio w linii sukcesji do tronu. Rada przyjęła propozycję i niedługo potem wydała oficjalne orzeczenie w tej sprawie. Dodatkowo, następca tronu, książę Karol, również podjął decyzję o używaniu podwójnego nazwiska.

Po wstąpieniu na tron, Elżbieta poinformowała również, że książę ma "miejsce, prymat i pierwszeństwo" obok niej "w każdej sytuacji i przy każdym wystąpieniu, chyba że inaczej mówi ustawa". Oznacza to, iż Filip zyskał pierwszeństwo nad jego synem, księciem Walii, z wyjątkiem oficjalnych wizyt w brytyjskim parlamencie.



Od najwcześniejszych lat słynie z zamiłowania do sportu i przyrody. Książę angażuje się w pracę społeczną, patronując przy tym wielu organizacjom.

Książę jest patronem ponad 800 organizacji, w większości zajmujących się środowiskiem, przemysłem, sportem i edukacją. Pełnił funkcję brytyjskiego prezesa World Wide Fund for Nature od 1961 do 1982, międzynarodowego prezydenta od 1981, a od 1996 honorowego przewodniczącego. Jest także patronem Fundacji Pracy. W latach 1964 - 1986 był prezydentem Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej, a także kanclerzem uniwersytetów w Edynburgu, Salford i Aberystwyth.

Komentarze